merhaba,
katı atık bertaraf tesislerinde depo tabanı ve bazende şevlerinde, izolasyon seriminden sonra 50 cm kalınlığında drenaj tabakası oluşturulur. bu tabakasının amacı, izolasyon içerisine döşenen drenaj borularının sağlıklı çalışmasını sağlamaktır. ayrıca çöp dökümü başladıktan sonra izolasyonların zarar görmesini önlemektir.
Türkiye'de yapılan birçok düzenli depolama tesisin drenaj tabakası için 16/32 dane boyutlarında dere malzemesi ( yuvarlak malzeme ) kullanılmış ve kullanılmaktadır. burada en önemli husus kullanılan malzemenin geçirgenliğinin istenen standartlarda olmasıdır. Atıkların düzenli depolanmasına dair yönetmelikte drenaj tabakası için tek kriter olarak geçirgenlik belirtilmiştir. ( 1x10üstü -4 m/s )
ancak uygulamada her bölgede yuvarlak dere malzemesi bulunamadığından kırma malzeme kullanılan tesislerde mevcuttur. yuvarlak malzeme istenilmesinin sebebi; malzemenin yüzey pürüzlülüğünün az olmasından dolayı, daha iyi drenaj sağlamasıdır. kaldı ki çöp suyu içerisinde yüksek miktarda partikül taşıyan kirli bir sudur. şartnamelerin çoğunda yuvarlak dere malzemesi için geçirgenlik kriterine ek olarak içerisindeki CaC miktarının % 20 geçmemesi istenir. sızıntı suyunun yüksek asitik etkisinden dolayı malzeme yapısının bozluması ve drenajın taşlanmasını önlemek için.
Artık dere yataklarından malzeme alımının yasaklanması ile bundan sonra inşaa edilecek olan depolama sahalarında bu sorun ile daha çok karşılaşılacaktır. alternatif malzeme ise CaC içeriğini ve asitik sızıntı suyuna dayanıklılık olarak bazalt malzeme gelmektedir. ancak en büyük dezavantajı yüzey pürüzünün yüksek olması ile drenaj esnasında sızıntı suyu içinde bulunan partikül malzemelerin yüzeye yapışması ve çok kısa sürede drenaj etkisinin kaybolmasıdır.
bildiğim kadarı ile drenaj tabakası için alternatif kullanılabilecek yapay malzeme bulunmamaktadır.
İyi çalışmalar.
