Laboratuvar çalışmalarının güvenilirliği, kullanılan deney metotlarının hassaslığı kadar çalışanların dikkat ve itinalarına da bağlıdır. Bu yüzden çalışmalar esnasında aşağıdaki kurallara uyulması çalışanların kendisi ve çevresindeki arkadaşları için olduğu kadar yapılan deneyin hassasiyeti bakımından da son derece önemlidir.
Bu nedenle laboratuvar deneyleri esnasında aşağıdaki kurallara uyulmasına azami derecede dikkat edilecektir:
1. KİŞİSEL TEDBİRLER
a) Her türlü laboratuvar çalışması esnasında mutlaka beyaz ve temiz bir önlük giyilecektir. Böylece çalışma esnasında olabilecek sıçrama ve bulaşmalardan elbiselerin zarar görmesi önlenmiş olacaktır.
Laboratuvar önlüğü olmayanlar laboratuvar çalışmalarına kesinlikle alınmayacaklardır.
b) Laboratuvar çalışmaları sırasında ve laboratuvara giriş çıkış esnasında koridorlarda son derece sessiz olunacak, etrafı rahatsız edecek gürültü ve aşırı hareketlerden kesinlikle kaçınılacaktır.
c) Palto, pardösü, ceket, şapka gibi giyim eşyaları ile çanta ve kitaplar laboratuvar çalışması yapılan masaların üzerine bırakılmayacak, bunlar için ayrılan yerlere konacaktır.
d) Laboratuvarda yiyecek yenmeyeceği gibi sigara içmek, sakız çiğnemek kesinlikle yasaktır. Lüzumsuz hareket ve davranışlardan kaçınılmalıdır.
e) Laboratuvara gelmeden önce o gün yapılacak deney föyü iyice okunmalı ve deneye hazırlıklı gelinmelidir. Föylerden anlaşılmayan noktalar deneye başlanmadan önce deney sorumlularına sorulabilir.
2. ÇALIŞMA ESNASINDA
a) Çalışma esnasında temizlik ve düzene azami derecede dikkat edilecektir. Kullanılan malzemenin üzerine etiket yapıştırılarak ne oldukları, hangi gruba ait oldukları ve deney günü yazılacaktır.
b) Deneyde kullanılacak cam v.s. malzemeler deneyden önce laborant tarafından masalarda hazır bulundurulacaktır. İlave olarak gerekecek alet ve malzemeler laboranttan istenecek, masa ve dolaplar karıştırılmayacaktır. Yerlerinden alınan malzeme ve reaktif şişeleri kullanıldıktan sonra laboranta teslim edilecektir.
c) Seyreltme yaparken özellikle asitler su özerine ilave edilirler. Kesinlikle asit üzerine su ilave edilmez. Aksi takdirde ani sıçrama ve patlamalara yol açabilir.
d) Çalışma esnasında masa üzerine asit dökülmesi halinde kâğıt havlu ile asit emdirilir. Takiben karbonat dökülür ve yıkanır. Şayet asit seyreltik ise sadece su ile yıkanıp kurulanır. Bazların dökülmesi halinde seyreltik asetik asitle nötralleştirilir.
e) Herhangi bir kimyasal madde koklanacaksa elle yelpazelenerek koklanmalıdır. Direkt burna yaklaştırılarak koklanmamalıdır.
f) Yüze veya gözlere herhangi bir kimyasal madde sıçrayacak olursa hemen bol suyla yıkanmalıdır. Hatta mümkünse bütün yüz musluğun altına sokularak uzun süre yıkanmalı ve bu arada hemen deney sorumlularına haber verilmelidir.
g) Deneyde kullanılan cam eşyalar masaların uç kısımlarına konulmamalıdır.
h) Kuvvetli asit ve bazlar pipetle çekilirken ağızla emilmez. Aksi halde ağza kaçan bu gibi maddeler büyük zararlar verebilirler. Buna benzer bir durumda ağız su ile çalkalanarak uzun süre yıkanmalı ve deney sorumlularına haber verilerek ağza kaçan asit ise zayıf bir bazla, baz ise zayıf bir asitle ağzın çalkalanması sağlanmalıdır.
i) Deneysel çalışma sırasında laboratuvar içinde gezinmek, aletleri kurcalamak yasaktır. Deney sorumlularından izin alınmaksızın deney yapılan kısmın dışına çıkılmamalıdır.
3. CİHAZLARLA ÇALIŞIRKEN
a) Çalışma şekli bilinmeyen hiçbir elektrikli cihaz kullanılmamalıdır.
b) Çalışmakta olan bir cihazın kontrol ve ayar düğmeleri ile kesinlikle oynanmamalıdır.
c) Gaz tüplerine çok dikkat edilmeli ve deney sorumlularından habersiz dokunulmamalıdır.
4. ÇALIŞMA BİTTİĞİNDE
a) Deneysel çalışma bittiğinde deneyde kullanılan bütün malzemeler önce deterjanla yıkanmalı, sonra birkaç kez su ile çalkalanmalıdır. Daha sonra distile su ile durulanmalı ve eski yerlerine konulmalıdır. Kırılmış herhangi bir cam eşya, ilgili grup tarafından bir sonraki haftaya kadar temin edilmelidir.
b) Çalışma yapılan masalar, ait olduğu grup tarafından temiz bir bezle silinerek bir sonraki çalışmaya hazır halde bırakılmalıdır.
c) Deney sonunda eller sabunla iyice yıkanmalıdır.
d) Deney bittikten sonra laboratuvarda kesinlikle önlük bırakılmayacaktır.
e) Yapılan deney, föydeki bilgilere ilaveten laboratuvarda anlatılanlarla birlikte deney rapor yazım planına uygun olarak deney defterine yazılacak ve ilgili deney sorumlularına teslim edilecektir.
f) Söz konusu deney defterleri kontrol edilecek ve laboratuvar dersi notlarında etkili olacaktır.
Bu nedenle laboratuvar deneyleri esnasında aşağıdaki kurallara uyulmasına azami derecede dikkat edilecektir:
1. KİŞİSEL TEDBİRLER
a) Her türlü laboratuvar çalışması esnasında mutlaka beyaz ve temiz bir önlük giyilecektir. Böylece çalışma esnasında olabilecek sıçrama ve bulaşmalardan elbiselerin zarar görmesi önlenmiş olacaktır.
Laboratuvar önlüğü olmayanlar laboratuvar çalışmalarına kesinlikle alınmayacaklardır.
b) Laboratuvar çalışmaları sırasında ve laboratuvara giriş çıkış esnasında koridorlarda son derece sessiz olunacak, etrafı rahatsız edecek gürültü ve aşırı hareketlerden kesinlikle kaçınılacaktır.
c) Palto, pardösü, ceket, şapka gibi giyim eşyaları ile çanta ve kitaplar laboratuvar çalışması yapılan masaların üzerine bırakılmayacak, bunlar için ayrılan yerlere konacaktır.
d) Laboratuvarda yiyecek yenmeyeceği gibi sigara içmek, sakız çiğnemek kesinlikle yasaktır. Lüzumsuz hareket ve davranışlardan kaçınılmalıdır.
e) Laboratuvara gelmeden önce o gün yapılacak deney föyü iyice okunmalı ve deneye hazırlıklı gelinmelidir. Föylerden anlaşılmayan noktalar deneye başlanmadan önce deney sorumlularına sorulabilir.
2. ÇALIŞMA ESNASINDA
a) Çalışma esnasında temizlik ve düzene azami derecede dikkat edilecektir. Kullanılan malzemenin üzerine etiket yapıştırılarak ne oldukları, hangi gruba ait oldukları ve deney günü yazılacaktır.
b) Deneyde kullanılacak cam v.s. malzemeler deneyden önce laborant tarafından masalarda hazır bulundurulacaktır. İlave olarak gerekecek alet ve malzemeler laboranttan istenecek, masa ve dolaplar karıştırılmayacaktır. Yerlerinden alınan malzeme ve reaktif şişeleri kullanıldıktan sonra laboranta teslim edilecektir.
c) Seyreltme yaparken özellikle asitler su özerine ilave edilirler. Kesinlikle asit üzerine su ilave edilmez. Aksi takdirde ani sıçrama ve patlamalara yol açabilir.
d) Çalışma esnasında masa üzerine asit dökülmesi halinde kâğıt havlu ile asit emdirilir. Takiben karbonat dökülür ve yıkanır. Şayet asit seyreltik ise sadece su ile yıkanıp kurulanır. Bazların dökülmesi halinde seyreltik asetik asitle nötralleştirilir.
e) Herhangi bir kimyasal madde koklanacaksa elle yelpazelenerek koklanmalıdır. Direkt burna yaklaştırılarak koklanmamalıdır.
f) Yüze veya gözlere herhangi bir kimyasal madde sıçrayacak olursa hemen bol suyla yıkanmalıdır. Hatta mümkünse bütün yüz musluğun altına sokularak uzun süre yıkanmalı ve bu arada hemen deney sorumlularına haber verilmelidir.
g) Deneyde kullanılan cam eşyalar masaların uç kısımlarına konulmamalıdır.
h) Kuvvetli asit ve bazlar pipetle çekilirken ağızla emilmez. Aksi halde ağza kaçan bu gibi maddeler büyük zararlar verebilirler. Buna benzer bir durumda ağız su ile çalkalanarak uzun süre yıkanmalı ve deney sorumlularına haber verilerek ağza kaçan asit ise zayıf bir bazla, baz ise zayıf bir asitle ağzın çalkalanması sağlanmalıdır.
i) Deneysel çalışma sırasında laboratuvar içinde gezinmek, aletleri kurcalamak yasaktır. Deney sorumlularından izin alınmaksızın deney yapılan kısmın dışına çıkılmamalıdır.
3. CİHAZLARLA ÇALIŞIRKEN
a) Çalışma şekli bilinmeyen hiçbir elektrikli cihaz kullanılmamalıdır.
b) Çalışmakta olan bir cihazın kontrol ve ayar düğmeleri ile kesinlikle oynanmamalıdır.
c) Gaz tüplerine çok dikkat edilmeli ve deney sorumlularından habersiz dokunulmamalıdır.
4. ÇALIŞMA BİTTİĞİNDE
a) Deneysel çalışma bittiğinde deneyde kullanılan bütün malzemeler önce deterjanla yıkanmalı, sonra birkaç kez su ile çalkalanmalıdır. Daha sonra distile su ile durulanmalı ve eski yerlerine konulmalıdır. Kırılmış herhangi bir cam eşya, ilgili grup tarafından bir sonraki haftaya kadar temin edilmelidir.
b) Çalışma yapılan masalar, ait olduğu grup tarafından temiz bir bezle silinerek bir sonraki çalışmaya hazır halde bırakılmalıdır.
c) Deney sonunda eller sabunla iyice yıkanmalıdır.
d) Deney bittikten sonra laboratuvarda kesinlikle önlük bırakılmayacaktır.
e) Yapılan deney, föydeki bilgilere ilaveten laboratuvarda anlatılanlarla birlikte deney rapor yazım planına uygun olarak deney defterine yazılacak ve ilgili deney sorumlularına teslim edilecektir.
f) Söz konusu deney defterleri kontrol edilecek ve laboratuvar dersi notlarında etkili olacaktır.