• Sayın Üyeler,

    Site görünümünün gündüz açık renk tema, gece koyu renk tema olacak şekilde otomatik değişmesini sağlayan bir düzenleme yapılmıştır. Görünümün otomatik değişmesini istemiyorsanız, bu ayarı hesap tercihlerinizden kolaylıkla değiştirebilirsiniz. Açık/Koyu temalar arasında ki geçişin otomatik olmasını istemeyen üyelerimiz üst menüde yer alan simgeler yardımıyla da kolayca geçiş yapabilirler.

    Site renklerinin günün saatine göre ayarlanmasının göz sağlığına faydaları olduğu için böyle bir düzenleme yapılmıştır. Fakat her üye görünüm rengini tercihine göre kullanmaya devam edebilecektir.

Serbest ve toplam klor (komperatör) analiz yöntemi [iski]

Fatih Özcan

Site Kurucusu
Katılım
7 Aralık 2008
Şehir
Yurt Dışı
Firma
ABL Group
1.0. AMAÇ VE KAPSAM
Bu belge 930, 931. 932. 933, 934, 935, 1098. 1099, 1100, 1101,1102, 1103 demirbaş nolu komparatörle su
örneklerinde serbest ve toplam klor tayin yöntemini açıklamaktadır.

2.0. YÖNTEM
2.1. YÖNTEMİN ESASI VE PRENSİBİ

İyot iyonunun yokluğunda ,N,N-dietil-P-fenilindiamin (DPD) indikatörü klor (Cl2) ile reaksiyona girerek
kırmızı renk oluşturur. İyot iyonunun küçük miktarda ilave edilmesi durumunda kloraminlerde kırmızı renk üretmeye başlar. Komperatörde renk olusumundan faydalanarak serbest ve toplam klor ölçme tekniği daha çok yerinde ölçümler için kullanılmaktadır. DPD No:1 Serbest Kloru ölçmek için, DPD No:1 ve No:3 Toplam Kloru ölçmek için kullanılmaktadır.

2.2. KAYNAK
Water Quality Sampling Manual, 3rd Edition, Part C; Sampling and Field Tests, 8.5. Measurement of
Chlorine (December 1999)

2.3. UYARILAR
  • Gün ışığı, oksijen ve diğer yükseltgen maddeler DPD nin bozulmasına yol açacağı için korunmalıdır.
  • Numune su yüzeyinin 30 cm altından alınmalıdır. Numunenin musluktan alınması durumunda numune almadan önce musluk birkaç dakika akıtılmalıdır.
  • Kullanılacak DPD tabletlerinin yeni ve sert olmasına dikkat edilmelidir. Yumuşak ve kolayca ufalanabilen tabletler kullanılmamalıdır. Tabletlerin raf ömrü 12 aydır.
  • Girişim oluşmaması için DPD tabletlere el temasından kaçınılmalıdır.
  • Her bir numuneden sonra tüpler klor içermeyen saf suyla veya numunenin kendisi ile yıkanmalıdır.
2.4. KULLANILAN REAKTİFLER VE HAZIRLANIŞI
  • • Fosfat tampon çözeltisi:24 g katı Na2HPO4 ve 46 g katı KH2PO4 distile suda çözülür. Daha sonra 100mL distile suda çözülen 800 mg EDTA çözeltisi bir önceki çözeltiye ilave edilir ve distile suyla 1000 mL ye tamamlanır. Koruyucu olarak da 20 mg HgCl2 eklenir.
  • • DPD indikatör çözeltisi: 1 g DPD oksalat, 1,5g DPD sülfat pentahidrat veya 1,1 g katı DPD sülfat tan biri serbest klor içermeyen distile suda çözülür ve 200 mg EDTA ve 8 mL (1+3) H2SO4 ilave edilerek 1000 mL ye tamamlanır. Hazırlanan çözelti kahverengi şişelerde saklanır. Periodik olarak çözelti kontrol edilir.Eğer 515 nm de ki absorbans değeri 0,002 1/cm değerini aşarsa çözelti iptal edilir.

2.5. KULANILAN CİHAZLARIN LİSTESİ
  • Komperatör Lovibond 2000
  • Klor disketleri,
  • Numune Tüpleri (en az iki adet)
2.6. NUMUNE HAZIRLAMA
Numuneler bekletilmeden hazırlanıp çalışılmalıdır.

2.7. DENEYİN YAPILIŞI
  • İki adet test tüpü numune ile veya saf suyla çalkalanır. Tüplerden biri 10 mL çizgisine kadar doldurulur ve sol bölüme yerleştirilir.
  • İkinci tüpten sağ tarafa konacak olana 3 damla Fosfat tampon çözeltisi ve 3 damla DPD reaktifi ilave edilir ve numune su ile 10 mL çizgisine kadar tüp doldurulur. DPD tablet kullanılması durumunda ise tüpe numunenin birkaç damlası konulur ve DPD No:1 tableti ilave edilir. Çubuk yardımıyla tableti ezmek veya parçalamak için birkaç dakika beklenir. Numune ile 10 mL işaretine kadar tamamlanır ve karışması sağlanır.
  • Komperatör uygun bir ışık kaynağına karşı tutularak mümkün olduğu kadar kısa bir süre içerisinde reaktif konmamış tüpün önüne getirilen renk skalaları ile reaktif konmuş tüpte oluşan renk kıyaslanarak en uygun renk ya da renk aralığı bulunup, buna tekabul eden klor miktarı komperatörün sağ alt tarafından okunur. Sonuç ppm veya mg/L cinsinden serbest klordur.
  • Toplam Kloru bulmak için yukardaki işleme DPD No:3 eklenerek devam edilir. Renk diskinden okunan değer ppm veya mg/L cinsinden toplam klordur.
  • Renk kıyaslama işlemi yapay bir ışık kaynağı altında, kapalı bir ortamda veya direkt güneş ışığına tutularak yapılmamalıdır.

2.8. HESAPLAMA
Renk diskinden okunan değer ppm veya mg/L cinsinden serbest ve toplam klor değeridir. Bağlı Klorun
hesaplanması gerektiği durumlarda da sonuç; toplam klor değerinden serbest klor değeri çıkartılarak
bulunur.

2.9. KALİTE KONTROL
-
2.10. SONUÇLARIN KABUL KRİTERLERİ VE DENEY TEKRARLAMA KOŞULLARI

Renk oluşumu ilk birkaç damlada görünür fakat hacim 10 mL ye tamamlandığında renk kaybolursa klor
yüksek değerde mevcut demektir. Klor içermeyen bir su ile numune seyreltilerek test tekrarlanır. Bu
seyreltme tekniği renk diskindeki en yüksek değerden daha koyu olduğu zamanlarda da kullanılır.

2.11. BELİRSİZLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
-
3.0. ÇALIŞMA ORTAMI ŞARTLARI VE ALTYAPI
Yerinde klor ölçümlerinde kullanılır. Darbelerden korunmalıdır.

4.0. KAYIT KONTROL
Analiz sırasında ortaya çıkan sayısal veriler analiz sorumlusu tarafından analiz defterinde, ve laboratuar
kayıt defterinde, yerinde ölçüm yapan görevli personel Numune Alma Kayıt ve İzleme çizelgesinde
kayıt altına alınır ve muhafaza edilir.

5.0. DAĞITIM
Bu belge tüm SKKM personeline elektronik ortamda erişilebilen ″SKKM 17025″ klasörü altında sunulur.
Elektronik ortamda ulaşılamayan durumlarda kağıt kopya olarak dağıtılır.

6.0. GÜNCELLEŞTİRME
6.1. YÖNTEMİN GÜNCELLEME DURUMU
a.png

7.0. İLGİLİ BELGELER, KAYNAK VE EKLER
Laboratuar Analiz Kayıt Defteri
Numune Alma Kayıt ve İzleme Çizelgesi
Guidelines for Drinking Water Quality, Vol.3 Drinking-water quality control in small-community
supplies, World Health Organization
 
Üst