Tam Yardımcı Olmaz Ama ...
13.16 Yeni Bir Arıtma Tesisinin İşletmeye Alınması
Yeni inşa edilmiş bir arıtma tesisi, adım adım işletmeye alınır. Bu adımlar:
• Kuru çalıştırma
• Yaş çalıştırma
• Tam olarak devreye alma
• Performans deneyleri
Tüm mekanik aksam, öncelikle teker teker kuru olarak çalıştırılır. Bunun amacı, bütün
mekanik aksamın çalıştığından emin olmaktır. Daha sonra girişler, çıkışlar ve diğer üniteler
sızdırma kontrolü için, su ile doldurularak kontrol edilir.
En sonunda, atıksu verilecek tesis normal işletmeye alınır (başlangıçta seyreltilmiş atıksu
verilebilir). Bu esnada pompalar, havalandırıcılar ve geri devir ekipmanları (kısaca tüm
ekipman) devreye sokulur. Proses için gerekirse, kimyasal maddeler eklenir. Biyolojik
havalandırma sistemlerinde, gerek aktif çamurda yeterli askıda katı madde (AKM) oluşumu
için, gerek damlatmalı filtrede taş veya plastik ortamı üzerinde biyolojik film oluşumu için, 6-
8 hafta (bazen daha fazla) zaman gerekir. Soğuk iklimlerde sürüyorsa, bu süre havasız çamur
yataklı reaktörlerde daha da fazla olur. Alg (stabilzasyon) havuzlarında mahalli alg türleri
ürer. Başka bir yerden alg taşınmasına gerek yoktur. Mahalli türler, her zaman daha iyi sonuç
verir.
Tesise bazen hidrolik, organik ve hatta toksik şok yükler geldiğinde problemler görülür. Bu
durum, ya kaynakta kontrol edilir, ya da dengeleme/nötralizasyon işlemleri uygulanır. 0.5-2
saat süreyle normalin üç katından fazla hidrolik ve organik yük (BOİ), genellikle “şok yük”
olarak adlandırılır.
Tesis devreye alındıktan sonra, performans deneylerine geçilir. Bu aşamada çeşitli numuneler
alınır ve analizler yapılır.
13.17 Tesislerin Rutin İşletme Esasları
Bir arıtma tesisinde rutin işletme esasları şunlardır:
• Performans kayıtlarının tutulması: Performans kayıtlarının tutulması, tesisin
performansının artırılması için değerlendirme yapma olanağı sağlar. Enerji, kimyasal
maddeler ve diğer maliyet unsurlarından tasarruf yapılarak, işletme masraflarının
azaltılmasının olanakları araştırılabilir.
• Koruyucu bakım: Koruyucu bakımın amacı, işletme esnasında minimum kesinti
sağlamaktır. Çünkü, atıksu arıtma tesisinin bir ünitesindeki arıza, ünitenin by-pass
yapılarak boşaltılmasını ve arıza giderildikten sonra tekrar işletmeye alınmasını
gerektirebilir. Bunların hepsi pahalı işlemlerdir. Bazı yedek parçalar ve kimyasal
maddeler yedeklenmelidir. Bakım işlemleri, düzenli yapılmalıdır.
424
• İşletme el kitabı: Projeci ve inşaat firması tarafından genellikle bir işletme el kitabı
hazırlanır. Bu kitapçıkta aşağıdaki hususlar bulunmalıdır:
- İşletme esasları ve deneme çizelgeleri
- Koruyucu bakım esasları
- Kayıt tutma
• Kontrol laboratuarı: Laboratuar, arıtma tesisinin işletilmesinde anahtar rol oynar.
Bazen kalite kontrolü gereklidir. Ciddi bir kontrol yapılmazsa, aynı numune için BOİ
testi bile %100 farklı sonuçlar verebilir.
• Eğitim: Operatör eğitimi aşırı büyütülmemelidir. İş başında eğitim yeterli olmamakla
beraber; pratikte tek eğitim şekli de budur.