Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 29.07.2022 tarihli ve 31907 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği" yayımlanmıştır.
25.11.2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği" yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlüğe giren yeni yönetmelikte;
1. Mevcut tanımlarda revizyonlar gerçekleştirilmiştir, uygulamaya esas yeni tanımlar eklenmiştir.
2. Halkın bilgilendirilmesinin etkinleştirilmesine yönelik düzenlemeler gerçekleştirilmiş, yürürlüğe alınan Paydaş Katılım Planı ile katılımcılıkta iletişim yollarının sayısı arttırılmıştır.
3. İdari kısımların daha etkin uygulanmasına yönelik düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.
4. Faaliyetlerin/Projelerin çevreye olan etkileri göz önüne alınarak Ek-1 ve EK-2 Listelerinde düzenlemeler gerçekleştirilmiş, ÇED Raporu hazırlanması zorunlu olan faaliyetlerin sayısı arttırılmış, hatta bazı sektörlerin tamamı eşik değerine bakılmaksızın tümüyle Ek-1 Listesi’ne alınmıştır.
5. Ek-2 Listesi’nde yer alan faaliyetlerin/projelerin de çevresel etkilerinin daha kapsamlı ve detaylı incelenmesi için Ek-1 Listesi’nde yer alan faaliyetlerde/projelerde olduğu gibi kümülatif etki değerlendirme yapılması, çevresel ve sosyal eylem planı hazırlanması, sürdürülebilirlik ve çevre izleme planı hazırlanması zorunlu hâle getirilmiştir.
6. Sıfır Atık Planı, Sera Gazı Azaltımı Planı, İklim Değişikliğine Etkiler, Çevre İzleme Planı, Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı vb. birçok planın “Sürdürülebilirlik Planı” altında ÇED Raporları’nda yer alması zorunlu hâle getirilmiştir.
ÖNEMLİ NOTLAR:
Proje sahibinin değişmesi ve projenin devri
MADDE 21- (1) Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda; projenin yeni sahibi, projenin devrine konu bilgi ve belgeleri (noter onaylı devir sözleşmesi, tapu senedi, ilgili idaresince onaylı icra/ihale sonuç belgeleri ve benzeri), nihai ÇED raporu/proje tanıtım dosyası ve eklerinin proje sahibinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhütnamesini ve taahhüdü imzalayan yetkilinin noter onaylı imza sirküleri ile ticari sicil gazetesini 6 ay içerisinde ilgili il müdürlüğüne sunmakla yükümlüdür.
(2) Devir tarihinden itibaren projenin önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülükleri başka bir işleme gerek kalmaksızın projenin yeni sahibi tarafından üstlenilmiş sayılır.
(3) Proje sahibi değişikliklerinde, ilgili il müdürlüğü tarafından proje yerinde inceleme yapılması gerekmektedir.
Çevresel etki değerlendirmesi uygulamalarının güçlendirilmesi
MADDE 22- (1) Bakanlık, ÇED uygulamalarına ilişkin olarak, gerektiğinde yerli ve yabancı kurum/kuruluşlar ile işbirliği halinde her türlü eğitim, plan, program ve proje çalışmaları yapabilir; kitap, kitapçık, rehber ve her çeşit doküman hazırlayabilir, seminer ve toplantılar düzenleyebilir.
Entegre projeler
MADDE 25- (1) Bu Yönetmeliğe tabi birden fazla projeyi kapsayan entegre bir projenin planlanması halinde, Bakanlıkça entegre proje için tek bir ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası hazırlanması istenir.
Geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projelere, bu Yönetmeliğin lehte olan hükümleri ve/veya başvuru tarihinde yürürlükte olan Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Kanunen muafiyet hakkı olan projeler
GEÇİCİ MADDE 2- (1) 7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mülga Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin yayımı tarihinden önce üretime ve/veya işletmeye başladığı belgelenen projeler bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
(2) 23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, 29/5/2013 tarihi itibarıyla üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
29 Temmuz 2022 tarihinde yayımlanmış olan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Genel Bilgilendirme Dokümanı
1- Tanımlar genişletilmiş ve İl Müdürlüğü açıkça ifade edilmiştir. Bir önceki yönetmelikte geçen Valilik ifadesi kaldırılmıştır.
2- ÇED Komisyonuna kişi ekleme çıkarma açıkça belirtilmiştir.
3- Komisyon toplantıları online olarak yapılabilir ifadesi yer almıştır.
4- ÇED sürecini durdurmayla ilgili ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir.
5- ÇED olumlu kararı alınan ve yatırıma başlanmayan projelerin 7 yıl olan geçerlilik süreci 5 yıla düşürülmüştür.
6- Eksiklik bildirimi Bakanlık tarafından en çok 3 kez yapılabilir ifadesi yer almıştır.
7- ÇED uygulanacak projeler listesi EK-1’de gemi geri dönüşüm ifadesine açıkça yer verilmiştir (EK-1 Madde-10, d).
8- Tehlikeli atıklar ile ilgili proje listesi a, b, c, ç, d olarak ayrıntılı hale getirilmiştir (EK-1 Madde11, a, b, c, ç, d).
9- Tehlikesiz atıklar ile ilgili proje listesinde Belediye ibaresi açıkça belirtilmiş ve maddeler halinde yer almıştır (EK-1 Madde-12, a, b, c, ç).
10- Kapasitesi 30.000 m3 /gün ve üzeri olan AAT’nin kapasitesi 50.000 m3 /gün ve üzeri olarak güncellenmiştir (EK-1 Madde-15).
11- 500 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb. tesislerin kapasiteleri bu yönetmelikte 250 oda ve üzerine şeklinde belirtilmiştir (EK-1 Madde-40).
12- Enerji üretim miktarı fark etmeksizin yeni yönetmelikte rüzgâr, jeotermal santralleri genel olarak kapsama dahil edilmiştir (EK-1 Madde-41, 42).
13- 13- Yıllık olarak 1,5 milyon ton ve üzerinde karbon yakalama ve jeolojik depolanma projeleri yer almıştır (EK-1 Madde-45).
14- ÇED uygulanacak projeler listesi EK-2’de bitkisel ham yağlardan biyodizel üretim tesisleri ifadesine açıkça yer verilmiştir (EK-2 Madde-2,c).
15- Tehlikesiz atıklar ile ilgili proje listesinde Belediye ibaresi açıkça belirtilmiş ve maddeler halinde yer almıştır (EK-2 Madde-5, ç, d, e).
16- Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretiminde suma ve malt üretimi yapan tesislerin kapasitesi 5000 m3 /yıl’dan 1000 m3 /yıl’a düşürülmüş durumdadır (EK-2 Madde-26, ç).
17- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli katı yağ üretim tesisleri maddesi eklenmiş olup 20 ton/gün kapasite belirlenmiştir (EK-2 Madde-26,k).
18- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli kakao çekirdeği ve türevlerinden üretim yapan tesislerin kapasitesi 50 ton/yıl ve üzeri olarak belirlenmiştir (EK-2 Madde-26, ş).
19- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli konserve yapılması ve ambalajlanması eklenmiş olup kapasitesi 100 ton/gün ve üzeri olarak belirlenmiştir (EK-2 Madde-26, t).
20- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli balık unu ve balık yağı işletmeleri EK-2 listesinde yer almıştır (EK-2 Madde-26, u).
21- 100 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb. tesislerin kapasiteleri bu yönetmelikte 50 oda ve üzerine şeklinde belirtilmiştir (EK-2 Madde-29).
22- Bir önceki yönetmelikte yer alan konut projeleri kapasitesi 200 konuttan 300 konut ve üzerine çıkarılmıştır (EK-2 Madde-30).
23- Bir önceki yönetmelikte yer alan temalı parklar projeleri kapasitesi 50000 m2 alandan 10000 m2 ve üzeri alan şeklinde değiştirilmiştir (EK-2 Madde-32).
24- Bir önceki yönetmelikte yer alan göl hacmi kapasitesi 5 milyon m3 ve üzeri alandan 1 milyon m3 ve üzeri alan şeklinde değiştirilmiştir (EK-2 Madde-42).
25- Bir önceki yönetmelikte yer alan blok mermer ve dekoratif taşların kesme, işleme ve sayalama tesisleri kapasitesi 5000 m3 /yıl’dan alandan 10000 m3 /yıl ve üzeri alan kapasitesine çıkartılmıştır (EK-2 Madde-45, b).
26- Bir önceki yönetmelikte kapasitesi 10.000- 30.000 m3 /gün olan AAT’nin kapasitesi yeni yönetmelikte 30.000 m3 /gün ve üzeri olarak güncellenmiştir (EK-2 Madde-51).
27- Yeni yönetmelikle birlikte asbest içeren yapı ve tesislerin sökülmesi/yıkılması maddesi eklenmiştir (EK-2 Madde-53).
28- Karbon yakalama ve depolanma amacıyla CO2’in boru hatlarıyla taşınması yer almıştır (EK-2 Madde-54).
29- Yeni yönetmelikte arazilerin yeniden yapılandırılması projeleri maddeler halinde yer almıştır (EK-2 Madde-55, a, b, c, ç).
Olgaç Sürmelihindi
25.11.2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği" yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlüğe giren yeni yönetmelikte;
1. Mevcut tanımlarda revizyonlar gerçekleştirilmiştir, uygulamaya esas yeni tanımlar eklenmiştir.
2. Halkın bilgilendirilmesinin etkinleştirilmesine yönelik düzenlemeler gerçekleştirilmiş, yürürlüğe alınan Paydaş Katılım Planı ile katılımcılıkta iletişim yollarının sayısı arttırılmıştır.
3. İdari kısımların daha etkin uygulanmasına yönelik düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.
4. Faaliyetlerin/Projelerin çevreye olan etkileri göz önüne alınarak Ek-1 ve EK-2 Listelerinde düzenlemeler gerçekleştirilmiş, ÇED Raporu hazırlanması zorunlu olan faaliyetlerin sayısı arttırılmış, hatta bazı sektörlerin tamamı eşik değerine bakılmaksızın tümüyle Ek-1 Listesi’ne alınmıştır.
5. Ek-2 Listesi’nde yer alan faaliyetlerin/projelerin de çevresel etkilerinin daha kapsamlı ve detaylı incelenmesi için Ek-1 Listesi’nde yer alan faaliyetlerde/projelerde olduğu gibi kümülatif etki değerlendirme yapılması, çevresel ve sosyal eylem planı hazırlanması, sürdürülebilirlik ve çevre izleme planı hazırlanması zorunlu hâle getirilmiştir.
6. Sıfır Atık Planı, Sera Gazı Azaltımı Planı, İklim Değişikliğine Etkiler, Çevre İzleme Planı, Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı vb. birçok planın “Sürdürülebilirlik Planı” altında ÇED Raporları’nda yer alması zorunlu hâle getirilmiştir.
ÖNEMLİ NOTLAR:
Proje sahibinin değişmesi ve projenin devri
MADDE 21- (1) Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda; projenin yeni sahibi, projenin devrine konu bilgi ve belgeleri (noter onaylı devir sözleşmesi, tapu senedi, ilgili idaresince onaylı icra/ihale sonuç belgeleri ve benzeri), nihai ÇED raporu/proje tanıtım dosyası ve eklerinin proje sahibinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhütnamesini ve taahhüdü imzalayan yetkilinin noter onaylı imza sirküleri ile ticari sicil gazetesini 6 ay içerisinde ilgili il müdürlüğüne sunmakla yükümlüdür.
(2) Devir tarihinden itibaren projenin önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülükleri başka bir işleme gerek kalmaksızın projenin yeni sahibi tarafından üstlenilmiş sayılır.
(3) Proje sahibi değişikliklerinde, ilgili il müdürlüğü tarafından proje yerinde inceleme yapılması gerekmektedir.
Çevresel etki değerlendirmesi uygulamalarının güçlendirilmesi
MADDE 22- (1) Bakanlık, ÇED uygulamalarına ilişkin olarak, gerektiğinde yerli ve yabancı kurum/kuruluşlar ile işbirliği halinde her türlü eğitim, plan, program ve proje çalışmaları yapabilir; kitap, kitapçık, rehber ve her çeşit doküman hazırlayabilir, seminer ve toplantılar düzenleyebilir.
Entegre projeler
MADDE 25- (1) Bu Yönetmeliğe tabi birden fazla projeyi kapsayan entegre bir projenin planlanması halinde, Bakanlıkça entegre proje için tek bir ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası hazırlanması istenir.
Geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED başvuru dosyası/proje tanıtım dosyası il müdürlüğüne ya da Bakanlığa sunulmuş projelere, bu Yönetmeliğin lehte olan hükümleri ve/veya başvuru tarihinde yürürlükte olan Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Kanunen muafiyet hakkı olan projeler
GEÇİCİ MADDE 2- (1) 7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mülga Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin yayımı tarihinden önce üretime ve/veya işletmeye başladığı belgelenen projeler bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
(2) 23/6/1997 tarihinden önce kamu yatırım programına alınmış olup, 29/5/2013 tarihi itibarıyla üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler bu Yönetmelik hükümlerinden muaftır.
29 Temmuz 2022 tarihinde yayımlanmış olan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Genel Bilgilendirme Dokümanı
1- Tanımlar genişletilmiş ve İl Müdürlüğü açıkça ifade edilmiştir. Bir önceki yönetmelikte geçen Valilik ifadesi kaldırılmıştır.
2- ÇED Komisyonuna kişi ekleme çıkarma açıkça belirtilmiştir.
3- Komisyon toplantıları online olarak yapılabilir ifadesi yer almıştır.
4- ÇED sürecini durdurmayla ilgili ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir.
5- ÇED olumlu kararı alınan ve yatırıma başlanmayan projelerin 7 yıl olan geçerlilik süreci 5 yıla düşürülmüştür.
6- Eksiklik bildirimi Bakanlık tarafından en çok 3 kez yapılabilir ifadesi yer almıştır.
7- ÇED uygulanacak projeler listesi EK-1’de gemi geri dönüşüm ifadesine açıkça yer verilmiştir (EK-1 Madde-10, d).
8- Tehlikeli atıklar ile ilgili proje listesi a, b, c, ç, d olarak ayrıntılı hale getirilmiştir (EK-1 Madde11, a, b, c, ç, d).
9- Tehlikesiz atıklar ile ilgili proje listesinde Belediye ibaresi açıkça belirtilmiş ve maddeler halinde yer almıştır (EK-1 Madde-12, a, b, c, ç).
10- Kapasitesi 30.000 m3 /gün ve üzeri olan AAT’nin kapasitesi 50.000 m3 /gün ve üzeri olarak güncellenmiştir (EK-1 Madde-15).
11- 500 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb. tesislerin kapasiteleri bu yönetmelikte 250 oda ve üzerine şeklinde belirtilmiştir (EK-1 Madde-40).
12- Enerji üretim miktarı fark etmeksizin yeni yönetmelikte rüzgâr, jeotermal santralleri genel olarak kapsama dahil edilmiştir (EK-1 Madde-41, 42).
13- 13- Yıllık olarak 1,5 milyon ton ve üzerinde karbon yakalama ve jeolojik depolanma projeleri yer almıştır (EK-1 Madde-45).
14- ÇED uygulanacak projeler listesi EK-2’de bitkisel ham yağlardan biyodizel üretim tesisleri ifadesine açıkça yer verilmiştir (EK-2 Madde-2,c).
15- Tehlikesiz atıklar ile ilgili proje listesinde Belediye ibaresi açıkça belirtilmiş ve maddeler halinde yer almıştır (EK-2 Madde-5, ç, d, e).
16- Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretiminde suma ve malt üretimi yapan tesislerin kapasitesi 5000 m3 /yıl’dan 1000 m3 /yıl’a düşürülmüş durumdadır (EK-2 Madde-26, ç).
17- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli katı yağ üretim tesisleri maddesi eklenmiş olup 20 ton/gün kapasite belirlenmiştir (EK-2 Madde-26,k).
18- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli kakao çekirdeği ve türevlerinden üretim yapan tesislerin kapasitesi 50 ton/yıl ve üzeri olarak belirlenmiştir (EK-2 Madde-26, ş).
19- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli konserve yapılması ve ambalajlanması eklenmiş olup kapasitesi 100 ton/gün ve üzeri olarak belirlenmiştir (EK-2 Madde-26, t).
20- Bitkisel ve hayvansal ürünler kökenli balık unu ve balık yağı işletmeleri EK-2 listesinde yer almıştır (EK-2 Madde-26, u).
21- 100 oda ve üzeri oteller, tatil köyleri, turizm kompleksleri vb. tesislerin kapasiteleri bu yönetmelikte 50 oda ve üzerine şeklinde belirtilmiştir (EK-2 Madde-29).
22- Bir önceki yönetmelikte yer alan konut projeleri kapasitesi 200 konuttan 300 konut ve üzerine çıkarılmıştır (EK-2 Madde-30).
23- Bir önceki yönetmelikte yer alan temalı parklar projeleri kapasitesi 50000 m2 alandan 10000 m2 ve üzeri alan şeklinde değiştirilmiştir (EK-2 Madde-32).
24- Bir önceki yönetmelikte yer alan göl hacmi kapasitesi 5 milyon m3 ve üzeri alandan 1 milyon m3 ve üzeri alan şeklinde değiştirilmiştir (EK-2 Madde-42).
25- Bir önceki yönetmelikte yer alan blok mermer ve dekoratif taşların kesme, işleme ve sayalama tesisleri kapasitesi 5000 m3 /yıl’dan alandan 10000 m3 /yıl ve üzeri alan kapasitesine çıkartılmıştır (EK-2 Madde-45, b).
26- Bir önceki yönetmelikte kapasitesi 10.000- 30.000 m3 /gün olan AAT’nin kapasitesi yeni yönetmelikte 30.000 m3 /gün ve üzeri olarak güncellenmiştir (EK-2 Madde-51).
27- Yeni yönetmelikle birlikte asbest içeren yapı ve tesislerin sökülmesi/yıkılması maddesi eklenmiştir (EK-2 Madde-53).
28- Karbon yakalama ve depolanma amacıyla CO2’in boru hatlarıyla taşınması yer almıştır (EK-2 Madde-54).
29- Yeni yönetmelikte arazilerin yeniden yapılandırılması projeleri maddeler halinde yer almıştır (EK-2 Madde-55, a, b, c, ç).
Olgaç Sürmelihindi