Orman yangınları özellikle duygusal bir konudur çünkü ekonomik ve ekolojik hasara ek olarak hayvan ve insan yaşamı da genellikle risk altındadır.
Orman yangınları nasıl gelişebilir?
Bir orman yangını her şeyden önce iki şeye ihtiyaç duyar. Son derece yanıcı malzeme ve kıvılcım, bir köz parçası veya onu ateşleyen bir alev. Yangını ateşleyen ilk kıvılcım, doğal koşullar altında yıldırım hariç özellikle nadirdir. Bu yüzden insan etkisi olmadan orman yangınları nadiren meydana gelir.
Günümüzde, orman yangınları ister kasıtlı isterse de yanlışlıkla olsun, çoğunlukla insan eli neden olmaktadır.
Bahçelerde veya tarlalarda bitkisel atıkların yakılması,Sönmemiş sigara izmaritlerin dikkatsizce atılması,Kamp ve piknik ateşleri ,Orman içerisine rast gele atılan cam şişeler,Sıcak havalarda fosfor içeren mühimmat kalıntıları ve Kasıtlı olarak .
Hangi yakıt özellikle tehlikelidir?
Sadece bir kıvılcım veya bir köz parçasından yangın başlatmak için iyi yakıt gerekir. Ormanda, çok kuru bitki artıkları esas alınır. Kesim artıkları ve bazı otlar alev almanın en kolay yoludur. Bunu genellikle kuru otlar, kuru iğneler ve küçük dallar takip eder. Bu nedenle yoğun iğne yapraklı ormanlar özellikle yangın riski altındadır.
Öte yandan kuru yapraklar için genellikle daha büyük bir alev gerekir ve en kuru ölü odun bile sadece alevler belirli bir boyuta ulaştığında alev alır. Bir yangın gerçekten devam ederse, bitkinin neredeyse tüm bölümlerini ve hatta yerdeki humus ve kökleri etkileyebilir.
Yangın genellikle önce kolayca tutuşabilen yanıcı maddeleri yakar. Eğer bu yanıcı malzeme sadece küçük bir alanda mevcut ise , yangın daha fazla yayılmaz ve kendi kendine söner. Ancak genç bir çam ormanında çok sayıda küçük ölü ağaç varsa, o zaman ateş, zemin bitkisinden ölü odun üzerine yayılabilir ve nihayetinde ağaç tepelerine yayılabilir. Bu tür taç yangınları genellikle önemli ölçüde daha şiddetlidir, daha büyük hasara neden olur ve kontrol edilmesi örtü yangınlarından daha zordur. Taç yangınları Akdeniz ikliminin hakim olduğu iğne yapraklı ormanlarda rol oynamaktadır.
Peki, orman yangınları nasıl önlenir?
Bilerek veya kazayla orman yangınlarına neden olan insanlar olduğundan, bazı orman idareleri bilgi ve işaretlere güvenir. Ancak orman yangınları riski konusunda farkındalığı arttırmak bazen yeterli olmuyor.
Orman yangınlarını etkili bir şekilde önlemenin birkaç yolu vardır.Orman yangınları riski ağacın türüne bağlıdır. Özellikle reçineli kozalaklı ağaçlarda ve özellikle çam ağaçlarında risk yüksektir. Bu nedenle, yöreye uygun yapraklı ağaçlarla ve yangına dayanıklı selvi türleri ile yapılmış orman yangını koruma şeritleri, yollar boyunca dikilmelidir. Genel olarak, orman yangınlarının önlenmesi için, düşük orman yangını riski olan ağaç türlerinin dikimi tavsiye edilir.
Küçük zemin yangınlarının yayılmasını önlemek için, birkaç metre uzaklıktaki bir yol boyunca geniş bir toprak şeridini yanıcı malzemeden temizlemeye değer. Bazen, yangın emniyet yolları daha büyük orman alanlarında ana rüzgar yönüne dik açılarla da oluşturulur. Bu şekilde, bu yollar olası orman yangınlarıyla mücadelede cephe önlemi olarak kullanılır.
Orman yangınları emniyet yollarından bağımsız olarak, orman yollarının düzenli bakımı önemlidir. Bir yangın durumunda, itfaiyenin yangının kaynağına hızlı ve kolay bir şekilde ulaşmak için iyi geliştirilmiş bakımlı yollara ihtiyacı duyar.
Lütfen özellikle bu yaz mevsimi dikkatli olalım! Çünkü Orman yangınları insanlar için büyük bir güvenlik riski oluşturabilir, ciddi ekonomik hasara neden olabilir ve günler hatta saatler içinde yüzyıllar boyunca büyüyen büyük orman parçalarını yok edebilir.
Ayhan KÜYÜK
Orman Yüksek Mühendisi
Orman yangınları nasıl gelişebilir?
Bir orman yangını her şeyden önce iki şeye ihtiyaç duyar. Son derece yanıcı malzeme ve kıvılcım, bir köz parçası veya onu ateşleyen bir alev. Yangını ateşleyen ilk kıvılcım, doğal koşullar altında yıldırım hariç özellikle nadirdir. Bu yüzden insan etkisi olmadan orman yangınları nadiren meydana gelir.
Günümüzde, orman yangınları ister kasıtlı isterse de yanlışlıkla olsun, çoğunlukla insan eli neden olmaktadır.
Bahçelerde veya tarlalarda bitkisel atıkların yakılması,Sönmemiş sigara izmaritlerin dikkatsizce atılması,Kamp ve piknik ateşleri ,Orman içerisine rast gele atılan cam şişeler,Sıcak havalarda fosfor içeren mühimmat kalıntıları ve Kasıtlı olarak .
Hangi yakıt özellikle tehlikelidir?
Sadece bir kıvılcım veya bir köz parçasından yangın başlatmak için iyi yakıt gerekir. Ormanda, çok kuru bitki artıkları esas alınır. Kesim artıkları ve bazı otlar alev almanın en kolay yoludur. Bunu genellikle kuru otlar, kuru iğneler ve küçük dallar takip eder. Bu nedenle yoğun iğne yapraklı ormanlar özellikle yangın riski altındadır.
Öte yandan kuru yapraklar için genellikle daha büyük bir alev gerekir ve en kuru ölü odun bile sadece alevler belirli bir boyuta ulaştığında alev alır. Bir yangın gerçekten devam ederse, bitkinin neredeyse tüm bölümlerini ve hatta yerdeki humus ve kökleri etkileyebilir.
Yangın genellikle önce kolayca tutuşabilen yanıcı maddeleri yakar. Eğer bu yanıcı malzeme sadece küçük bir alanda mevcut ise , yangın daha fazla yayılmaz ve kendi kendine söner. Ancak genç bir çam ormanında çok sayıda küçük ölü ağaç varsa, o zaman ateş, zemin bitkisinden ölü odun üzerine yayılabilir ve nihayetinde ağaç tepelerine yayılabilir. Bu tür taç yangınları genellikle önemli ölçüde daha şiddetlidir, daha büyük hasara neden olur ve kontrol edilmesi örtü yangınlarından daha zordur. Taç yangınları Akdeniz ikliminin hakim olduğu iğne yapraklı ormanlarda rol oynamaktadır.
Peki, orman yangınları nasıl önlenir?
Bilerek veya kazayla orman yangınlarına neden olan insanlar olduğundan, bazı orman idareleri bilgi ve işaretlere güvenir. Ancak orman yangınları riski konusunda farkındalığı arttırmak bazen yeterli olmuyor.
Orman yangınlarını etkili bir şekilde önlemenin birkaç yolu vardır.Orman yangınları riski ağacın türüne bağlıdır. Özellikle reçineli kozalaklı ağaçlarda ve özellikle çam ağaçlarında risk yüksektir. Bu nedenle, yöreye uygun yapraklı ağaçlarla ve yangına dayanıklı selvi türleri ile yapılmış orman yangını koruma şeritleri, yollar boyunca dikilmelidir. Genel olarak, orman yangınlarının önlenmesi için, düşük orman yangını riski olan ağaç türlerinin dikimi tavsiye edilir.
Küçük zemin yangınlarının yayılmasını önlemek için, birkaç metre uzaklıktaki bir yol boyunca geniş bir toprak şeridini yanıcı malzemeden temizlemeye değer. Bazen, yangın emniyet yolları daha büyük orman alanlarında ana rüzgar yönüne dik açılarla da oluşturulur. Bu şekilde, bu yollar olası orman yangınlarıyla mücadelede cephe önlemi olarak kullanılır.
Orman yangınları emniyet yollarından bağımsız olarak, orman yollarının düzenli bakımı önemlidir. Bir yangın durumunda, itfaiyenin yangının kaynağına hızlı ve kolay bir şekilde ulaşmak için iyi geliştirilmiş bakımlı yollara ihtiyacı duyar.
Lütfen özellikle bu yaz mevsimi dikkatli olalım! Çünkü Orman yangınları insanlar için büyük bir güvenlik riski oluşturabilir, ciddi ekonomik hasara neden olabilir ve günler hatta saatler içinde yüzyıllar boyunca büyüyen büyük orman parçalarını yok edebilir.
Ayhan KÜYÜK
Orman Yüksek Mühendisi