İş akım şeması ve proses özeti

Müge ÜlkenGiriş/Ön ızgara -> Kum ve Yağ-Petrol Ayırma -> Eşlem (kabul) / Dengeleme Havuzu -> Ön çöktürme (Birincil çöktürme) -> Biyolojik Reaktör (Aktif Çamur / SBR / MBBR seçeneği) -> İkincil çöktürme (Sekonder clarifier) -> Dezenfeksiyon -> Deşarj / Sulama (veya yeniden kullanım)
Ayrı hat: Birincil/ikincil çamur -> Yoğunlaştırma -> Stabilizasyon (anaerobik/oksidasyon) -> Susuzlaştırma (filtre pres veya belt press) -> Düzenli depolama / bertaraf
BLOK LİSTESİ

1. Giriş pompaları & debi ölçer
2. Ön ızgara (10–20 mm) + ince ızgara opsiyonu
3. Kum-yağ ayırıcı (grit tank + yağ tutucu)
4. Dengeleme havuzu / akış-homojenizasyon (pH kontrolü)
5. Birincil çöktürme tankı (isteğe bağlı, yüksek katı yükü varsa)
6. Biyolojik ünite: Aktif çamur (CSTR havalandırma), SBR veya MBBR
7. Sekonder çöktürme (clarifier) + RAS / WAS hatları
8. Dezenfeksiyon (klorlama / UV)
9. Çıkış: infiltrasyon/nehir/sulama/geri kullanım
10. Çamur yönetimi: yoğ., stabilize, susuzlaştırma, depolama/bertaraf

ÖRNEK PROSES ÖZETİ (1.000 m³/gün için)
Amaç: Evsel atıksudan BOD, KOİ, TSS, patojenleri ve (isteğe bağlı) azotu fosforu uzaklaştırmak; mevzuata uygun deşarj veya yeniden kullanım sağlamak.
Ham su (tipik evsel) karakteristik (örnek):

• Debi: 1.000 m³/gün
• BOD₅: 350–450 mg/L (örnek 400 mg/L) → yükl. ≈ 400 kg BOD₅/gün
• KOİ: 800–1.200 mg/L
• TSS: 250–350 mg/L
• NH₄-N: 30–60 mg/L
• pH: 6.5–8.5

Ana proses adımları ve tasarım parametreleri:

1. Ön ızgara ve kum tutucu
   
   • Amaç: Büyük parçacık, lif, kum ve taşçıların giderimi; mekanik ekipmanların korunması.
   • Izgara aralığı: 10–20 mm; yavaşça temizlenen mekanik ızgara opsiyonu.
   • Kum tutucu: yatay akış; geri yıkama/kimyasal gerekmez.
2. Dengeleme / Homojenizasyon havuzu
   
   • Amaç: Akım ve yük dalgalanmalarını düzeltme, pH dengeleme.
   • Hacim: toplam günlük debinin 2–6 saatlik HRT’si; örn. 250–500 m³.
   • Karıştırma ve seviye kontrolü.
3. Birincil çöktürme (opsiyonel ama önerilir)
   
   • Amaç: Büyük organik partiküllerin (TSS, yaklaşık %30 BOD de azalımı) fiziksel giderimi.
   • Bekleme süresi: 1–2 saat.
   • Alınan yük: TSS ve bir miktar BOD giderimi.
4. Biyolojik arıtma (Ana Ünite) — Aktif Çamur (ASP) örneği
   
   • Seçenekler: Konvansiyonel Haval. Tankı (A/O, UASB sadece yüksek organik yüklerde), SBR (daha kompakt), MBBR (düşük alan).
   • Örnek: A/O veya C-AS (aerobik) sistem:
     
     • Havalandırma hacmi: aeration HRT ≈ 6–8 saat.
     • MLSS hedefi: 2.5–4.0 g/L (2500–4000 mg/L).
     • SRT (çamur yaş): 8–15 gün (nitrifikasyon isteniyorsa 10–15 gün).
     • Hava ihtiyacı (oksijen): yaklaşık 0.6–1.0 kg O₂/kg BOD (tasarıma bağlı). Örnek: 400 kg BOD/gün -> O₂ ≈ 240–400 kg O₂/gün.
     • F/M oranı: 0.2–0.5 g BOD/(g MLSS·gün).
5. İkincil çöktürme (clarifier)
   
   • Amaç: Biyokütle (slam) ayrımı; temiz effluent elde etme.
   • Yüzey yükü: 0.5–1.0 m³/m²·saat (tasarıma göre).
   • RAS (dönüş) oranı: genelde %30–70; WAS (fazla çamur) günlük / periyodik olarak alınır.
6. Dezenfeksiyon
   
   • Klorlama: Serbest klor 1–3 mg/L ile 30 dakika temas (kalıntı klor ayarla).
   • Alternatif: UV lamba (patogenlerde yüksek etki; kimyasal gerektirmez).
   • Seçim: deşarj yeri, yeniden kullanım, ve işletme maliyetine göre.
7. Çamur yönetimi
   
   • Yoğunlaştırma: yer çekimi flotasyon veya mekanik yoğunlaştırıcı.
   • Stabilizasyon: anaerobik çürütme (20–30 gün HRT) veya aerobik stabilizasyon.
   • Susuzlaştırma: filtre pres / belt press → %20–30 kuru katı elde etme.
   • Bertaraf/yakma/kompostlama veya tarımsal kullanım (analizlere göre).

Beklenen performans (ortalama hedef):

• BOD₅ çıkış: < 20 mg/L (>%95 giderim)
• TSS çıkış: < 30 mg/L
• NH₄-N: < 10–15 mg/L (nitrifikasyon/denitrifikasyon uygulanırsa daha düşük)
• E. coli / fekal indikator: mevzuata göre dezenfeksiyon sonrası uygundur.

Örnek tasarım verileri (1.000 m³/gün)​

• Toplam nüfus eşdeğeri (150 L/kişi·gün): ~6.666 kişi
• BOD yükü: 400 kg/gün
• Havalandırma tank hacmi (6 saat HRT): 250 m³
• MLSS hedef: 3.000 mg/L → aktif çamur kütlesi ≈ 750 kg MLSS
• SRT: 10 gün → günlük WAS ≈ (aktif çamur üretimi) ≈ BOD/(Y·MLSS) — kaba hesapla ~40–80 kg kuru katı/gün (detaylandırılmalı)

Please, Giriş Yap or Kayıt Ol to view quote content!

Genişletmek için tıklayın ...

İzleme & Kontrol noktaları (örnek)

• Giriş debi & pH & sıcaklık
• Dengeleme havuzu: seviye, pH, homogenizasyon
• Biyolojik reaktör: DO (≥2 mg/L), MLSS, pH, sıcaklık
• Clarifier çıkışı: TSS ölçümü (online varsa)
• Dezenfeksiyon sonrası klor kalıntısı veya UV doz takibi
• Çamur kuru katı analizi (haftalık)
• Periyodik: BOD₅, KOİ, NH₄-N, TN, TP, ağır metaller (gerektiğinde)