Çamur yaşi

F/M yada Food/ Mikroorganizma ya da Biyolojik kirlilik / bakteri

yukarıda saydıklarım arıtma tesisinde hep dengede olmak zorundadır. Ve genellikle arıtma tesislerinde bu dengeyi korumak için payda kısmıyla yani bakteri miktarı ile oynarsınız. Çünkü pay kısmı ile oynamak aşırı pahalı olabilir.

Peki bakteri nedir ?

Havalandırma havuzundaki UAKM konsantrasyonu ( MLVSS) senin sistemdeki bakterini temsil eder.

Peki çamur yaşı nasıl değişir ? F/M oranı ne zaman ve nasıl bozulur ?

Sistem biyolojik olduğu için bakteriler sürekli olarak beslenip çoğalırlar. Sen eğer sistemden yeteri kadar çamur atmazsan çamur yaşın artar, bakteri konsantrasyonun artar. ,

Peki çamur yaşı fazla olduğunda ne olur ?

F/M dengesi düşer. Bu da ne demek bakterini beslemek için yeteri kadar besin maddesi yok. Bu durum bir süre sonra bakteri ölümlerine yavaş yavaş anaerobik şartlara sebebiyet vererek sistemi işlevsiz bir hale getirir.

Tam tersi sistemden çok fazla çamur çekilirse ne olur ?

Çamur yaşı düşer. Aşırı genç bakteri sorunu yaşanır.

F/M oranı artar. Bu ne demek tesise gelen kirliliği karşılayacak düzeyde bakterin yok. Bu durumda kirliliğin hepsine müdahale edemeyeceğinden çıkış kirlilik değerin artar. Arıtma verimi düşer. Deşarj kriterini sağlayamazsın.

Yani ne yüksek çamur yaşı ne düşük çamur yaşı her zaman dengeli proje ve işletmeye göre dengeli ideal bir çamur gerekiyor.

Aktif çamur sisteminde organik madde tükenmeye başlayınca mikroorganizma enerji sağlamak için kendi kendini oksitler. Bu olaya içsel solunum denir. Çamur yaşı ile F/M oranı ters orantılıdır. Yüksek çamur yaşında daha az çamur atarsınız yani sistemde mikroorganizma miktarınız fazla olur. F/M oranında payda arttığı için düşer. Özet itibariyle yüksek çamur yaşı ya da düşük F/M oranında sistemdeki birim mikroorganizmaya düşen organik madde miktarı az olduğundan içsel solunum daha fazla oluyor. Dolayısıyla günlük üreyen çamur miktarınız(ikincil çamur) düşer. Düşük çamur yaşı da bunun tam tersidir. Birim mikroorganizmaya düşen organik madde miktarı çok olduğundan mikroorganizma üreme meyillidir, çamur miktarınız artar.

F/M'i şöyle hesaplarız. (F = Günlük BOİ5 yükü = BOİ5 konsantrasyonu x Günlük debi)/(M= Havalandırma Havuzu hacmi x UAKM).F 'i hesaplayabilmek için kirlilik konsantrasyonuna ihtiyaç vardır. Sizin işletme stratejiniz F/M üzerinden ise kirlilik yükünüze göre çamur atımınızı ayarlamanız gerekmektedir. Bunun yanında evsel atıksular için ATV 131-2000 standardının çamur yaşı yaklaşımına değinmek isterim. Standartta Almanlar der ki:
-Sadece C giderimi yapacaksan çamur yaşını 4-5 gün civarında tutman yeterlidir.
-C gideriminin yanında Nitrifikasyon yapacaksan sıcaklık temel faktördür. Sıcaklığın ne kadar düşükse çamur yaşını o kadar arttırman gerekir. Çünkü nitrifikasyon bakterileri düşük sıcaklıkta daha yavaş çalışır, verimlilikten ödün vermemek için sistemde çamur miktarını arttırman gerekir. Nitrifikasyon yaptığın çamur yaşıyla zaten C giderimini çözmüş olursun.
-C giderimi, Nitrifikasyon ve Denitrifikasyon yapacaksan BOİ5 kon./Azot kon. oranına bağlı Nitrifikasyon için seçtiğin çamur yaşının %20 ile %50'si kadar anoksik ortam oluşturmak için çamur yaşını artırırsınız.BOİ5 ve N konsatrasyonları burada çok kritiktir.
-En yüksek çamur yaşı çamur stabilizasyonu için seçilir. Çamur stabilizasyonda içsel solunumu maksimize etmek amaçlanır. Seçilen çamur yaşı ile C giderimi, Nitrifikasyon ve anoksik ortam oluşturarak C ve N giderimini çözersiniz. Çamur stabilizasyonu için çamur yaşı seçerken sıcaklık temel faktördür. Sıcaklığın ne kadar düşükse çamur yaşını o kadar arttırman gerekir.