Uzun vadeli sınır değerleri

Yıllık ortalamayı (bazen aylık)

@cilgincevreci

Ölçüm belirli standart dakikada alınır bunu güne aya yıla göre hesaplarsan uzun vadeli değeri çıkar. Mesela 10 dakikada 20 Mg/M3 Toz atılmış 1 Senede nekadar toz atılır?

Uzun ve Kısa vadeli değerler genelde emisyonlar için değil (sürekli ölçümlerden bahsedilmiyor ise) imisyon değerleri için kullanılır. Emisyon ölçüm sonuçları ölçüm süresi ve şartları için geçerlidir.

Ayrıca Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde uzun ve kısa vadeli değerler ve sınır değerler tanımlanmışlardır.

HKDY Yönetmeliğinde;

"Uzun vadeli sınır değerler-UVS, aşılmaması gereken ve tüm ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerlerdir.

Uzun vadeli değer-UVD, bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerdir.

Kısa vadeli sınır değerler-KVS, maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının yüzde doksan beşini aşmaması gereken değerlerdir. Çöken tozlar için farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık ortalama değerlerdir.

Kısa vadeli değer-KVD, bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre düzenlendiğinde ölçüm sonuçlarının yüzde doksan beşinin altında, yüzde beşinin ise üstünde kaldığı değerdir." şeklinde tanımlanmıştır.

Buna göre; bir noktada yapılan tüm ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması uzun vadeli değerdir, yönetmelikte bu parametre için verilen sınır değer ise uzun vadeli sınır değerdir.

Örneklendirmek gerekirse; herhangi bir parametrenin ölçümünün 24 saat sürdüğünü ve bu noktada bir yıl boyunca ölçüm gerçekleştiğini varsayalım. Bu durumda 365 adet ölçüm sonucumuz olacaktır.

365 ölçüm sonucunun aritmetik ortalaması o nokanın "uzun vadeli değeridir" ve yönetmelikte verilen sınır değer (ki hava kalitesi yönetmeliğinde her bir parametre için ölçüm süreleri saatlik, 24 saatlik vb. şekilde tarif edilmiştir.) o parametre için uzun vadeli sınır değerdir.

Yine aynı örnek üzerinden kısa vadeli değeri düşünürsek 365 adet ölçüm sonucu sayısal büyüklüğüne göre dizildiğinde yukarıdan 18. değer (ölçüm sayısının %95'i 18. değer eder) o nokta ve parametre için kısa vadeli değerdir. Yönetmelikte verilen ilgili sınır değer ise kısa vadeli sınır değerdir.

Aslında bu tanımlar yönetmeliklerde tanımlanan haliyle yeterince açıktır. Ancak bu konuda ki en büyük yanlış anlamalar ve uygulamalar özellikle modelle çalışmaları sonucunda ve pasif örnekleme için yapılan hava kalitesi ölçüm sonuçlarında ortaya çıkmaktadır.

Dağılım modellemeleri reseptör atayarak yapılmaktadır (SKHKKY bu noktaları tepe noktası olarak tanımlar) modelleme sonucunda genelde tek bir kısa, tek bir uzun vadeli değer hesaplandığını görürsünüz. Ancak bu değerler (örneğin modelleme için 100 adet tepe noktası belirlenmiş olsun) her bir tepe noktası için ayrı ayrı hesaplanması gereken değerlerdir.

Yine pasif örnekleme metoduyla yapılan hava kalitesi ölçüm sonuçlarında (ki en az 8 noktada yapılması gerekir) tüm noktalardaki ölçüm sonuçları için tek bir değer hesaplandığını görürsünüz. Burada da her bir nokta için hesaplama karşılaştırmaların yapılması gerekir.

Arkadaşlar çöken toz parametresi için 2014 ve diğer yıllar için konuşan sınır değerler hakkında bilgisi olan var mıdır? Bakanlığın şöyle bir genelgesi mevcut,


Ancak çöken toz sınır değerinden bahsetmemiş, farklı bir genelge mi yayınlandı acaba? Teşekkürler.

Özgür Bey;

Linkte vermiş olduğunuz genelge; Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde çıkarılan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesidir.

Genelgede verilen sınır değerler yönetmelikte mevcut aslında genelgede sadece yönetmelikte 2019'a kadar kademeli olarak ulaşılacak olan sınır değerlerin yıllara göre durumu özetlenmiş.

Ancak sizin sorunuz sanırım Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan sınır değerler. Yönetmelikte en son 2013 sınır değerleri var ve Yönetmelik halen revizyona uğramadı, bu durumda yönetmelik revizyonuna kadar 2013 değerleri esas alınarak değerlendirme yapılmak zorunda.

Bakanlığınbir üst mevzuat türünde yani yönetmelikte yer alan hususları düzenlemek için bir genelge çıkaracağında sanmıyorum. Ancak yönetmelik revizyonu ile yeni değerleri belirleyeceklerdir. O Zamana kadar 2013 değerlerini kullanmaya devam...