AZOT TAYİNİ
ANLAM ve ÖNEMİ
Azot ve azotlu maddeler, Çevre Mühendisliği’nin değişik ilgi alanlarında büyük bir öneme sahiptir. İçme ve kullanma suları ile yüzeysel suların ve kirlenmiş su kütlelerinin içerdiği çeşitli organik ve inorganik azotlu bileşikler ölçülerek, suyun kalitesi hakkında karar verilebilmektedir. Örneğin; içme suyunda amonyak bulunması, suda kısa bir süre önce olası bir fekal kirlenmenin gerçekleştiğini göstermektedir. Sularda ve atıksularda bulunan başlıca azot bileşikleri azalan oksidasyon kademesine göre nitrat azotu (NO3 --N), nitrit azotu (NO2--N), amonyak azotu (NH3-N) ve organik azot (Org-N) şeklinde sıralanmaktadır. Bu azot türlerinin yanı sıra azot gazı (N2-N) da azot çevriminde yer almaktadır. Azot çevriminde bulunan türler, biyokimyasal reaksiyonlar sonucunda birbirlerine dönüşebilmektedir. Organik azot, -3 değerlikli oksidasyon kademesinde organik olarak bağlı azottur. Organik azot protein, peptid, nükleikasit ve üre gibi doğal maddelerin dışında çok sayıda sentetik organik maddeyi de içermektedir. Organik azot konsantrasyonu, göl sularında rastlanan birkaç yüz μg/l den kanalizasyon sularında karşılaşılan 20 mg/l ye kadar uzanan geniş bir aralıkta bulunabilmektedir.
Amonyak azotu ise, büyük oranda organik azot içeren bileşiklerin deaminasyonu ve ürenin hidrolizi sonucunda meydana gelmektedir. Amonyak azotu konsantrasyonu, yüzey ve yeraltı sularında 10 μg/l den atıksulardaki 30 mg/l ye kadar değişen aralıklarda bulunabilmektedir. Analiz yoluyla organik azot ile amonyak azotu birlikte ölçülebilmekte ve Toplam Kjeldahl Azotu (TKN-N) şeklinde nitelendirilmektedir. Toplam oksitlenmiş azot, nitrat ve nitritin toplamıdır. Nitrat yüzey sularında eser miktarlarda, yeraltı suyunda ise nispeten yüksek miktarlarda bulunmaktadır. Nitrat konsantrasyonunun 10 mg/l yi aşması, bebeklerde methemoglobinemia hastalığına yol açmaktadır. Nitrit ise hem amonyak azotunun nitrata yükseltgenmesinde, hem de nitratın indirgenmesinde ara oksidasyon kademesinde yer almaktadır. Söz konusu indirgenme-yükseltgenme tepkimeleri atıksu arıtma tesislerinde, su dağıtma sistemlerinde ve doğal sularda gözlenebilmektedir.
Her bir azot türünün ölçümü, numunenin kirlilik derecesi ve konsantrasyonuna bağlı olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Tüm analiz sonuçları, azot cinsinden verilmektedir. Bu deney föyünde, sadece amonyak azotunun tayin yöntemi açıklanmaktadır. Diğer azot türleri için ilgili literatüre başvurulması gerekmektedir.
Devamı Ektedir
ANLAM ve ÖNEMİ
Azot ve azotlu maddeler, Çevre Mühendisliği’nin değişik ilgi alanlarında büyük bir öneme sahiptir. İçme ve kullanma suları ile yüzeysel suların ve kirlenmiş su kütlelerinin içerdiği çeşitli organik ve inorganik azotlu bileşikler ölçülerek, suyun kalitesi hakkında karar verilebilmektedir. Örneğin; içme suyunda amonyak bulunması, suda kısa bir süre önce olası bir fekal kirlenmenin gerçekleştiğini göstermektedir. Sularda ve atıksularda bulunan başlıca azot bileşikleri azalan oksidasyon kademesine göre nitrat azotu (NO3 --N), nitrit azotu (NO2--N), amonyak azotu (NH3-N) ve organik azot (Org-N) şeklinde sıralanmaktadır. Bu azot türlerinin yanı sıra azot gazı (N2-N) da azot çevriminde yer almaktadır. Azot çevriminde bulunan türler, biyokimyasal reaksiyonlar sonucunda birbirlerine dönüşebilmektedir. Organik azot, -3 değerlikli oksidasyon kademesinde organik olarak bağlı azottur. Organik azot protein, peptid, nükleikasit ve üre gibi doğal maddelerin dışında çok sayıda sentetik organik maddeyi de içermektedir. Organik azot konsantrasyonu, göl sularında rastlanan birkaç yüz μg/l den kanalizasyon sularında karşılaşılan 20 mg/l ye kadar uzanan geniş bir aralıkta bulunabilmektedir.
Amonyak azotu ise, büyük oranda organik azot içeren bileşiklerin deaminasyonu ve ürenin hidrolizi sonucunda meydana gelmektedir. Amonyak azotu konsantrasyonu, yüzey ve yeraltı sularında 10 μg/l den atıksulardaki 30 mg/l ye kadar değişen aralıklarda bulunabilmektedir. Analiz yoluyla organik azot ile amonyak azotu birlikte ölçülebilmekte ve Toplam Kjeldahl Azotu (TKN-N) şeklinde nitelendirilmektedir. Toplam oksitlenmiş azot, nitrat ve nitritin toplamıdır. Nitrat yüzey sularında eser miktarlarda, yeraltı suyunda ise nispeten yüksek miktarlarda bulunmaktadır. Nitrat konsantrasyonunun 10 mg/l yi aşması, bebeklerde methemoglobinemia hastalığına yol açmaktadır. Nitrit ise hem amonyak azotunun nitrata yükseltgenmesinde, hem de nitratın indirgenmesinde ara oksidasyon kademesinde yer almaktadır. Söz konusu indirgenme-yükseltgenme tepkimeleri atıksu arıtma tesislerinde, su dağıtma sistemlerinde ve doğal sularda gözlenebilmektedir.
Her bir azot türünün ölçümü, numunenin kirlilik derecesi ve konsantrasyonuna bağlı olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Tüm analiz sonuçları, azot cinsinden verilmektedir. Bu deney föyünde, sadece amonyak azotunun tayin yöntemi açıklanmaktadır. Diğer azot türleri için ilgili literatüre başvurulması gerekmektedir.
Devamı Ektedir
